This post is also available in:
English
Czy mikroplastik jest na tyle mały, lekki i szeroko obecny, że może być transportowany w atmosferze? Czy następnie może wraz z opadami śniegu być deponowany na ziemi, w obszarach niemalże nieskażonych przez działalność człowieka jak Svalbard czy Kilimandżaro? To właśnie główny problem badawczy mojej pracy magisterskiej o temacie:
Depozycja mikro plastiku na lodowcach i sezonowej pokrywie śnieżnej obszarów wysokogórskich.
Brzmi strasznie? Już upraszczam. Depozycja – czyli proces przemieszczania się i osadzania luźnych materiałów. Tłumacząc temat na prostszy język: Czy mikroplastik może być transportowany w atmosferze, by następnie wracać na ziemię wraz z opadami śniegu i deszczu?
Czym jest mikroplastik? Przeczytaj tutaj.
Skąd brałeś śnieg do badań?
Do mojej pracy magisterskiej pobrałem próbki śniegu z czterech lokalizacji:
- Tatry Wysokie w Polsce
- Góra Kitzsteinhorn w Austrii
- Masyw Kilimandżaro w Tanzanii (Afryka)
- Południowy Svalbard
Moja praca magisterska jest mocno pionierska w dziedzinie badań nad mikro plastikiem. Do tej pory powstało niewiele prac naukowych, które traktują o jego obecności w górach wysokich. Dla tego też chcę się nią z Tobą podzielić na tym blogu.
Czy byłeś w tych wszystkich miejscach, czy ktoś dostarczył Ci próbki?
Tak się świetnie składa, że w mojej magisterce mogłem połączyć pasję do gór z nauką. Odwiedziłem wszystkie wcześniej wspomniane miejsca i osobiście pobrałem próbki do badań. Poszczególne wyprawy zostaną szerzej opisane w osobnych artykułach.
Czas na kilka faktów i ciekawostek o każdym z górskich obszarów, które odwiedziłem. Szczególnie skupiłem się na Kilimandżaro oraz Svalbardzie, ponieważ są to zdecydowanie najbardziej „egzotyczne” kierunki.
Kilimandżaro – Tanzania
- Najwyższa góra Afryki – 5895 m. Jest również najwyższym samotnie stojącym masywem na świecie – różnica wysokości od podstawy do szczytu wynosi 4600 m.
- Jest wygasłym wulkanem, który składa się z trzech wierzchołków:
- Shira
- Mawenzi
- Kibo – jego kulminacją jest Uhuru Peak (szczyt wolności). W jego południowej części znajduje się szeroki na ok. 2 km i głęboki na ok. 300 m krater. Badania pokazały, że zaledwie ok. 400 m pod nim zalega magma. Jest to jedyny szczyt z pokrywą lodową, która przez ostanie dziesięciolecia ulega intensywnej ablacji (topnieniu). Do 2007 roku znikło 85% lodu, który pokrywał górę jeszcze w 1913 roku.
- Pierwszą osobą, która zdobyła Kilimandżaro, a dokładniej Szczyt Wolności, był niemiecki geograf Hans Meyer, wraz z zawodowym wspinaczem – Austriakiem Ludwikiem Putschellerem oraz z lokalnym przewodnikiem Yohani Kinyala Lauwo. Dokonali tego 5 października 1889 roku.
- W 1899 roku wyznaczono pierwszy szlak turystyczny, a w 1932 r. wybudowano pierwsze schronisko górskie.
- Szacuje się, że ok. 50 tysięcy turystów rocznie zdobywa Szczyt Wolności. W tę liczbę nie są wliczeni lokalni przewodnicy oraz tragarze, wiec ilość osób odwiedzających rocznie park narodowy jest znacznie większa.
- Turystyka ma niestety wiele negatywnych skutków dla środowiska naturalnego Parku Narodowego Kilimandżaro. Wykarczowana została znaczna część pierwotnego lasu deszczowego, która pokrywała zbocza wulkanu. Do tego ogromny wzrost popularności turystyki, liczne śmieci, toalety, ludzkie ekskrementy powodują przykry obraz. Coraz częściej mówi się o Kilimandżaro nie jako „Biała Góra”, lecz „zadeptana góra”.
Kitzsteinhorn – Austria
- Kitzsteinhorn leży na terenie Parku Narodowego Wysokich Taurów. Na jego obszarze znajduje się ponad 300 szczytów górskich o wysokości powyżej 3000 m n.p.m. oraz 342 lodowce o łącznej powierzchni 170 km2
- Pierwszą osobą, która stanęła na szczycie Kitzsteinhorn, był lokalny wspinacz Johann Entacher. Dokonał tego w 1828 roku.
- Na terenie Kitzsteinhorn znajduje się całoroczny ośrodek sportów zimowych. Są tutaj liczne wyciągi narciarskie. Pod szczytem, na wysokości 3029 m n.p.m. znajduje się restauracja z panoramicznym tarasem widokowym.
- 11 listopada 2000 roku na terenie ośrodka narciarskiego wydarzyła się tragedia. W tunelu długim na 3295 m, w którym znajdowała się kolejka wioząca narciarzy na lodowiec, wybuchł pożar. Zginęło 155 osób.
Tatry Wysokie – Dolina Pięciu Stawów Polskich
- Znajduje się tam najwyżej położone schronisko górskie w Polsce.
- Tatrzański Park Narodowy zajmuje pierwsze miejsce pośród europejskich parków o rzeźbie alpejskiej pod względem odwiedzających na jednostkę powierzchni – niestety jest bardzo zatłoczony.
- Na obszarze doliny zachowało się wiele czytelnych form świadczących o obecności lodowców w przeszłości: kotły polodowcowe, fosylne (szczątkowe) formy lodowców gruzowych, misy i niecki, wały morenowe czy mutony (pagórki) oraz wygłady lodowcowe (wygładzona skała).
Svalbard – okolice fiordu Hornsund
- Fiord Hornsund leży w południowej części norweskiej wyspy Spitsbergen, która jest częścią archipelagu Svalbard. Znajduje się on ok. 1000 km na północ od Półwyspu Skandynawskiego oraz ok. 1000 km na południe od bieguna północnego.
- Na archipelagu żyje więcej niedźwiedzi polarnych niż ludzi. Z tego powodu musimy nosić ze sobą broń oraz wiedzieć jak jej użyć w sytuacji zagrożenia.
- Hornsund jest najbardziej zlodowaconym fiordem spitsbergeńskim z dużymi wyprowadzającymi lodowcami dolinnymi uchodzącymi do morza.
- Na terenie całego Spitsbergenu występuje zjawisko permafrostu. Pod niewielką warstwą czynną gruntu skały mają temperaturę ujemną przez cały rok.
- Próbki śniegu do badań depozycji mikro plastiku zostały pobrane w pięciu lokalizacjach. Zarówno na poziomie morza (Paierlbreen oraz Hambergbukta), jak i wyżej, w górach (Fugleberget, Rasstupet oraz Progessorryggen).
- Występuje tu zjawisko dnia oraz nocy polarnej. Dzień polarny, kiedy słońce nie zachodzi za horyzontem, trwa od 22 kwietnia do 21 sierpnia (121 dni). Noc polarna, kiedy słońce nie wstaje zza widnokręgu, trwa od 29 października do 12 lutego (106 dni).
- Od 1957 roku na północnym brzegu fiordu Hornsund, przy Zatoce Białego Niedźwiedzia (Isbjørnhamna) funkcjonuje Polska Stacja Polarna, nazwana później imieniem Stanisława Siedleckiego, kierownika pierwszej wyprawy.
- Tereny w otoczeniu fiordu Hornsund, są miejscem wciąż trudno dostępnym dla człowieka. Z pewnością znajduje się tam wiele lokalizacji, gdzie jeszcze nie stanęła ludzka stopa.
Uważasz, że mikroplastik może występować w każdym z tych miejsc? Napisz w komentarzu.
